روزنامه ابتکار
1396/11/01
«ابتکار» راه های افزایش قدرت اقتصادی ایران را بررسی می کند تقویت پشتوانه پولی ایران پشت دیوار بلند قوانین
سمیرا ابراهیمیپشتوانه پول، قدرت اقتصادی تعریف شده است که حدود جولانگاه اقتصادی کشورها در امور داخلی و بین المللی را تعیین می کند. این گزاره اقتصادی برای کشورهای درحال توسعه و جهان سوم، عمدتا در قدرت تجارت خارجی تعریف می شود. یعنی اقتصادی که مبتنی بر صادرات و ارز آوری باشد، زیرا با این ارزها می‌توان سایر نیازهای کشور را از هر نقطه جهان تامین کرد در ماه های اخیر، شورای جهانی طلا در زمینه میزان خرید طلا توسط کشورها آماری را منتشر کرده است که بر اساس آن مردم و بانک مرکزی ترکیه بر میزان خرید طلا افزوده‌اند. گفته می شود که ترکیه به تازگی برنامه کنار گذاشتن دلار از تجارت خارجی را آغاز کرده و قصد دارد با استفاده از ارزهای ملی با کشورهای همسایه به تجارت بپردازد. این موضوع که رابط علت و معلولی با افزایش طلا در ماه های اخیر دارد، نشان می دهد که استراتژی ترک ها در حوزه پشتوانه های پولی در حال پوست اندازی است. پشتوانه پولی ایران، درآمدهای ارزی است که در حال حاضر عمدتاً از صادرات نفت بدست می‌آید، است که البته آثار بسیار مخربی از جمله نوسانات شدید پول ملی در مقابل تغییرات تجارت خارجی را به همراه دارد.همچنین بر اثر تحریم ها و کاهش قدرت ورود ارز به چرخه اقتصادی و نیز محدودیت فروش نفت و کاهش قیمت آن در سال‌های اخیر ضربات شدیدی به ارزش ریال وارد آمد که تورم شدیدی به همراه آورد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که پیوند زدن پشتوانه های پولی به اقتصاد جهانی، اشتباهی است که کشورهای ضعیف مرتکب می شوند و ارزش پول ملی خود را به تجارت جهانی پیوند می‌زنند. زیرا نقش پول در اقتصاد مانند نقش خون در بدن است. پیوند زدن ارزش پول ملی به دلار و یورو و ارزهای جهان مانند خارج کردن قلب از اقتصاد کشور و پیوند زدن سیستم خونرسانی بدن به یک قلب دیگر در بدن دیگر است.نظام پولی درست نظامی است که پول هر کشور ارزش ذاتی داشته باشد.
جذب سرمایه‌گذار خارجی به نفع پشتوانه پولی
سید کمیل طیبی، کارشناس اقتصاد بین الملل در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: بازار ارز، بازاری است که به ذات، وجه مالی دارد و مانند تمام بازارهای مالی، ریسک‌ها و نوساناتی را به دنبال دارد. این ریسک‌ها اگر دائمی باشد، نمی‌تواند به عنوان استراتژی تثبیتی دولت ها مد نظر قرار بگیرد. به همین دلیل دولت‌ها تلاش می‌کنند تا شرایطی را ایجاد کنند که با حفظ تنوع در بازار، دامنه ریسک را کم کنند. همچنین دولت‌های مختلف بر اساس نوع چینش اقتصادی خود، تعهدات مالی دارند که باید بتوانند با استفاده از پشتوانه پولی خود، به این تعهدات عمل کنند.
او افزود: دولت ها از قدیم انواع فلزات گرانبها مانند طلا را به عنوان پشتوانه های خود در نظر می‌گرفتند. در کشورهای توسعه یافته، درآمد بر اساس میزان طلای پشتیبانی شده ایجاد شده‌است و این کار به تثبیت اقتصادی آن ها کمک می‌کند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه به وضعیت ایران از لحاظ سیاستگذاری‌های پشتوانه پولی پرداخت و گفت: در ایران به دلیل روابط بین بانکی ضعیفی که با سیستم بانکی بین‌المللی داریم، نمی‌توانیم از ظرفیت‌های بازارهای مالی به طور کامل برای تقویت پشتوانه پولی استفاده کنیم. به همین دلیل تا کنون مهم‌ترین عامل تقویت پشتوانه پولی، در آمد حاصل از فروش نفت بوده‌است. این پشتوانه به افزایش ثروت کشور کمک می‌کند و به دلیل این که یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت جهان هستیم، همیشه خریدارهای ثابت در این بازار حضور دارند.
طیبی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی، مهم ترین عاملی که می‌تواند به تقویت پشتوانه پولی کشور کمک کند، جذب سرمایه گذاران مستقیم از طرق مستقیم و غیر مستقیم در حوزه های مختلف صنعتی است. چنانچه قوانین در حوزه سرمایه گذاری خارجی تسهیل شود، سرمایه گذاران زیادی با پذیرش ریسک احتمالی حاصل از تحریم ها، به ایران می‌آیند. آمدن این سرمایه گذاران، بنیه‌های صنعتی و زیرساختی کشور را تقویت می‌کند و در بلند مدت می‌تواند به افزایش ثروت ملی و در نهایت پروار شدن پشتوانه‌های پولی منجر شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: یکسان سازی نرخ ارز، اولین قدمی است که در راستای استقبال از سرمایه‌های خارجی باید انجام شود. یکی از راه هایی که می‌تواند به این مقوله کمک کند، راه اندازی بازار آتی ارز است.
یکسان سازی نرخ ارز در آینده دور
حداقل 3 سال از وعده های دولت می‌گذرد که می گوید «تا پایان سال ارز تک نرخی میشود». اما این وعده هنوز عملیاتی نشده و آنطور که از بودجه سال 97 به چشم می خورد، خبری از تک نرخی شدن در سال آینده هم نیست. زیرا در بودجه سال آتی، ارز ۳۵۰۰ تومانی دیده شده و به دلیل فاصله زیادی که با نرخ ارز بازار آزاد دارد و با واقعیت‌های بازار ارز سازگاری ندارد، شاهد آن است که در سال آینده نیز حرکت شایان توجهی در حوزه یکسان سازی نرخ ارز انجام نخواهد شد.
ورود سرمایه گذاران خارجی
هنگامی که سرمایه گذاران خارجی، قصد ورود به کشوری را داشته باشند، می توانند از دو طریق ورود به بازار سرمایه و یا ورود به هیئت مدیره شرکت ها، سرمایه خود را به بازار آن کشور ببرند. سه نشریه معتبر اکونومیست، فوربس و نیویورک تایمز چندی پیش در چندین گزارش تحلیلی به وضعیت موانع سرمایه گذاری در ایران پرداختند. این سه نشریه قوانین باقیمانده از تحریم‌های غیرهسته‌ای آمریکا، محدودیت‌های مالی و قوانین مربوط به ویزا را به عنوان مانعی بر سر راه سرمایه‌‌گذاران اروپایی برای ورود به ایران دانستند. به نوشته فوربس ساختار مالکیت و صورت وضعیت‌های مالی در بازار سرمایه ایران چندان شفاف نیست و به‌صورت علنی بیان نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان به راحتی فهمید مالک یک شرکت کیست. در حالی که اگر شرکت‌های خارجی با افراد یا شرکت‌هایی که هنوز در فهرست تحریم‌ها قرار دارند معامله کنند، با جریمه‌های سنگین مواجه می‌شوند. بنابراین مهم است که صاحبان کسب‌وکارهای خارجی بدانند با چه شخص یا شرکتی معامله می‌کنند. به نوشته فوربس در فهرست سهامداران بازار بورس تهران مشخص نمی‌شود سهامداران، سهامدار نهایی هستند یا صرفا نماینده دیگر افرادند و این موضوع دوباره برای شرکت‌های خارجی به دلیل ترس از معامله با افراد یا شرکت‌های مورد تحریم ایجاد مشکل می‌کند. مانع دیگری که شاید رصد خارجی ها از ورود به بازار ایران را منفی می کند، این است که بازار سرمایه ایران از لحاظ نقدشوندگی و عمق معاملاتی کم عمق است و از درجه نقدشوندگی پایینی برخوردار است. به طوری که اگر قرار باشد پول زیادی وارد بازار سرمایه ایران شود، بسیاری از صنایع به حالت قفل در می‌آیند، به دلیل این که قابلیت جذب حجم عظیمی از پول در بورس کم عمق ایران وجود ندارد. از سوی دیگر نظام حاکمیت شرکتی کشور سرشار از قوانین دست و پاگیری است که ورود به آن همراه با مصایب فراوان برای سرمایه گذاران است و خروج از آن نیز چابکی لازم را به همراه ندارد. به همین دلیل حذف قوانین زاید در این حوزه ها و همچنین تسهیل قوانین ضروری، مهم ترین عامل در جذب سرمایه گذاران خارجی است.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» راه های افزایش قدرت اقتصادی ایران را بررسی می کند
تقویت پشتوانه پولی ایران پشت دیوار بلند قوانین
«ابتکار» جایگاه روسای دفتر ادوار ریاست جمهوری را بررسی کرد
حاشیه های صندلی کنار رئیس جمهور
« ابتکار» پیامدهای سیاسی و اقتصادی تعطیلی دولت در آمریکا را بررسی می‌کند
تعطیلی دولت، هدیه اولین سالگرد ریاست جمهوری ترامپ
جهانبخش محبی نیا
نگاهی دیگر به آسیب شناسی بودجه بندی در ایران
«ابتکار» از احتمال اعمال فشار برخی نمایندگان به دولت برای دریافت بودجه بیشتر استانی گزارش می‌دهد
«ابتکار» از تاثیر افزایش قیمت بلیت در استقبال مخاطبان گزارش می دهد
صندلی های گرانِ تماشا
«ابتکار» علل ماندگاری تفکر «جنسیت زدگی » را در جامعه ایران بررسی می‌کند
دردسرهای تربیت فرزند در جامعه جنسیت زده
تغییر چهره پل تاریخی اصفهان با نرده های چوبی و فلزی
وقتی عکس سی و سه پل با اصل برابر نیست!
دادستان تهران خبر داد
صدور ۵۴ فقره کیفرخواست در رابطه با ناآرامی‌های اخیر
وزیر کشور:
تکنولوژی را نمی‌توان بست
صدراعظم نوری:
جلسات هیات رئیسه شورای عالی اصلاح طلبان هیچ‌گاه تعطیل نشد
